หญ้ากินนีสีม่วง ประโยชน์ และการปลูกหญ้ากินนีสีม่วง

Last Updated on 26 ตุลาคม 2016 by puechkaset

หญ้ากินนีสีม่วง (Purple guinea grass) จัดเป็นหญ้าอาหารสัตว์ที่นิยมชนิดหนึ่ง เนื่องจากลำต้น และใบมีขนาดใหญ่ ใบมีความอ่อนนุ่ม ไม่มีขนทำให้เป็นที่ชอบของโค กระบือ นอกจากนั้น ยังเป็นหญ้าที่มีคุณค่าทางอาหารสัตว์สูง รวมถึงให้ผลผลิตต่อไร่สูงเช่นกัน

• วงศ์ : Gramineae
• ชื่อวิทยาศาสตร์ : Panicum maximum TD58
• ชื่อสามัญ : Purple guinea grass
• ชื่อท้องถิ่น :
– หญ้ากินนีสีม่วง
• ถิ่นกำเนิด : ประเทศแทนซาเนีย (Tanzania) ทวีปแอฟริกา

ประวัติ และการแพร่กระจาย
หญ้ากินนีสีม่วง มีถิ่นกำเนิดในประเทศแทนซาเนีย (Tanzania) ทวีปแอฟริกา และพบแพร่กระจายทั่วไปในทุกประเทศของแอฟริกา ซึ่งนิยมปลูกสำหรับเป็นอาหารหยาบแก่สัตว์ต่างๆ ส่วนประเทศไทยนำเข้าหญ้ากินนีสีม่วง มาปลูกครั้งแรกจากประเทศไอเวอรีโคสท์ ทวีปแอฟริกา ในปี พ.ศ. 2518 ในพันธุ์ K187B โดยนายกีร์ โรแบร์ ที่ปรึกษาของกรป. ต่อมาตั้งชื่อพันธุ์เป็น กินนี TD58 และต่อมาจึงเรียกเป็น กินนีสีม่วง เนื่องจาก มีโคนต้น หน่อ และช่อดอกเป็นสีม่วง นิยมปลูกกันในทุกภาค

ลักษณะทางพฤกษศาสตร์
ลำต้น
หญ้ากินนีสีม่วง เป็นหญ้าที่มีอายุหลายปี ลำต้นเติบโต และแตกหน่อเป็นลำต้นใหม่คล้ายกับกอตะไคร้ หน่อใหม่มีสีม่วงเข้มหรือเขียวอมม่วง ลำต้นโตจะเป็นกอตั้งตรง ผิวลำต้นเกลี้ยง ไม่มีขน ลำต้นมีความสูงประมาณ 1.8–2.4 เมตร โคนลำต้นมีสีม่วง

%e0%b8%ab%e0%b8%8d%e0%b9%89%e0%b8%b2%e0%b8%81%e0%b8%b4%e0%b8%99%e0%b8%99%e0%b8%b5%e0%b8%aa%e0%b8%b5%e0%b8%a1%e0%b9%88%e0%b8%a7%e0%b8%871

ใบ
ใบหญ้ากินนีสีม่วง ออกเป็นใบเดี่ยว แผ่นใบสีเขียวเข้ม ใบมีขนาด 20–22 มิลลิเมตร ยาว 80–85 เซนติเมตร ในช่วงเก็บเกี่ยวบริเวณผิวใบ และกาบใบไม่มีขน

ดอก
ดอกหญ้ากินนีสีม่วงออกเป็นช่อ แบบแตกแขนง สีเขียวอมสีม่วง กว้างประมาณ 12-30 เซนติเมตร ยาวประมาณ 15–40 เซนติเมตร กลุ่มดอกมีสีม่วงอมเขียว เริ่มออกดอกเมื่ออายุ 90-110 วัน หรือมีความสูงของลำต้นประมาณ 220 เซนติเมตร และปกติจะเริ่มออกดอกในช่วงเดือนกันยายน-ตุลาคม ช่อดอกใช้เวลาประมาณ 23 วัน ในการแตกช่อ

เมล็ด
เมล็ดหญ้ากินนีสีม่วงมีรูปร่างรียาว ความยาวประมาณ 2 มิลลิเมตร เปลือกเมล็ดมีสีม่วงอมเขียว น้ำหนักเมล็ด 1 กรัม จะมีเมล็ดประมาณ 1,200 – 2,400 เมล็ด

ประโยชน์หญ้ากินนีสีม่วง
1. ใช้ปลูกเพื่อเป็นอาหารสัตว์ ทั้งการให้แบบหญ้าสด และทำหญ้าหมัก
2. ใช้เป็นเชื้อเพลิงผลิตไฟฟ้า
3. ใช้ปลูกเพื่อคลุมดิน
4. ใช้ผลิตกระดาษ
5. ลำต้นแห้งนำมาสับ และอัดเป็นแท่งสำหรับทำเป็นเชื้อเพลิง

คุณค่าทางโภชนาการอาหารสัตว์หญ้ากินนีสีม่วง (ร้อยละน้ำหนักแห้ง)

อายุการตัด โปรตีน ไขมัน เยื่อใย เถ้า NFE ADF NDF ADL TDN
30 วัน 13.08 1.40 28.54 12.04 44.89 39.70 67.35 3.65 57.28
45 วัน 7.56 1.15 35.13 10.91 45.42 44.17 70.76 4.19 52.19
60 วัน 6.97 1.24 31.49 10.34 54.35 40.90 69.49 3.63 55.91
120 วัน 4.13 46.08 72.43 3.34 50.01

 

ที่มา : 1)

คุณสมบัติที่ดีของหญ้ากินนีสีม่วง
– ลำต้น และใบมีขนาดใหญ่
– ลำต้นเติบโตได้เร็ว ตอบสนองต่อน้ำ และปุ๋ยดี
– ให้ผลผลิตต่อไร่สูง
– มีคุณค่าทางโภชนาการสูง สัตว์ชอบกิน
– ทนต่อดินเค็มได้ดี
– ทนร่มเงาได้ดี
– ทนต่อสภาพแห้งแล้งได้ดี
– ทนต่อไฟไหม้ได้ดี
– ทนต่อการเหยียบย่ำของสัตว์ได้ดี
– ไม่พบโรค และแมลงทำลาย
– เหมาะสำหรับทำหญ้าหมักหรือให้เป็นหญ้าสด

%e0%b8%ab%e0%b8%8d%e0%b9%89%e0%b8%b2%e0%b8%81%e0%b8%b4%e0%b8%99%e0%b8%99%e0%b8%b5%e0%b8%aa%e0%b8%b5%e0%b8%a1%e0%b9%88%e0%b8%a7%e0%b8%87

การปลูกหญ้ากินนีสีม่วง
การเลือกเมล็ด
เมล็ดหญ้ากินนีสีม่วงที่ใช้ปลูก ควรเป็นเมล็ดแก่ที่เก็บจากต้นมาแล้วไม่ต่ำกว่า 3 เดือน เพราะระยะนี้เป็นระยะพักตัวของเมล็ด และหลังจาก 3 เดือนแล้ว เมล็ดหญ้ากินนีสีม่วงจะมีอัตราการงอกที่สูงกว่า 3 เดือนแรกหลังการเก็บ

การเตรียมแปลง
เตรียมแปลงด้วยการไถกลบดิน และกำจัดวัชพืชอื่นๆออกให้หมดก่อน หลังจากนั้น หว่านปุ๋ยรองพื้นสูตร 15-15-15 ประมาณ 30-50 กิโลกรัม/ไร่ ร่วมกับปุ๋ยคอก อัตรา 2-4 ตัน/ไร่ แล้วไถพรวนดินอีกครั้ง

วิธีปลูกหญ้ากินนีสีม่วง
1. การหว่านเมล็ด
การหว่านเมล็ดจะใช้เมล็ดประมาณ 1-2 กิโลกรัม/ไร่ ทั้งแบบหว่านโดยไม่กลบเมล็ดหรือหว่านโรยเป็นแถวๆ แล้วคราดกลบเมล็ด

2. การแยกหน่อ/ตัดต้นปลูก
การแยกหน่อหรือตัดต้นปลูก ทำได้ด้วยการขุดแยกหน่อจากกอมาปลูก โดยเลือกหน่อที่มีอายุประมาณ 20–30 วัน 1 ไร่ ใช้หน่อประมาณ 400 กิโลกรัม ปลูกเป็นหลุมๆ หลุมละ 3 หน่อ ระยะห่างของหลุมที่ 50×50 เซนติเมตร ส่วนการตัดต้นปลูกจะนำต้นหญ้ากินนีสีม่วงมาตัดเป็นท่อน ยาวประมาณ 20-25 เซนติเมตร โดยให้มีข้อ 2-3 ข้อ ก่อนนำมาปักลงดินปลูกเป็นช่วงๆ ระยะห่างเท่ากับการปลูกแบบใช้หน่อ

การให้น้ำ
การปลูกหญ้ากินนีสีม่วงควรปลูกในช่วงต้นฤดูฝนเพื่อให้หญ้าได้รับน้ำจากฝนตามธรรมชาติ แต่หากมีระบบชลประทานเข้าถึงก็สามารถให้น้ำได้เช่นกัน โดยเฉพาะในฤดูแล้ง ซึ่งควรให้อย่างน้อย 1 ครั้ง/สัปดาห์

การใส่ปุ๋ย
สำหรับการปลูกด้วยการใช้หน่อหรือตัดท่อนพันธุ์ใส่ปุ๋ยร่วมกับการกำจัดวัชพืชในระยะ 1-2 เดือนแรกหลังการปลูก แต่หากปลูกด้วยการหว่านเมล็ดมักกำจัดวัชพืชยาก จึงให้ด้วยการหว่านทั้งแปลง ปุ๋ยที่ใส่เป็นสูตร 24-12-12 อัตรา 30 กิโลกรัม/ไร่

การเก็บเกี่ยวผลผลิต
หญ้ากินนีสีม่วงสามารถเก็บเกี่ยวผลผลิตได้ประมาณ 4 ครั้ง/ปี โดยในปีแรกสามารถให้ผลผลิตได้ถึง 6.4 ตัน/ไร่ ส่วนปีที่ 2 ให้ผลผลิตน้อยลงเหลือประมาณ 3.49 ตัน/ไร่

วิธีเก็บเกี่ยวหญ้ากินนีสีม่วง ได้แก่
– การใช้เคียว
– การใช้เครื่องตัดหญ้าแบบสะพายตัด แล้วโกยเก็บ
– การใช้เครื่องยนต์ตัดเก็บ

ทั้งนี้ ควรตัดทั้งลำต้น ควรตัดให้เหลือตอสูงจากพื้นประมาณ 5 เซนติเมตร โดยตัดครั้งแรกที่อายุหลังปลูกในช่วง 60-70 วัน และตัดครั้งต่อไปทุกๆ 30-40 วัน แต่ไม่ควรเกิน 40 วัน

การดูแลหลังเก็บเกี่ยว
หลังการตัดหญ้าทุกครั้ง 1-2 อาทิตย์ ให้หว่านด้วยปุ๋ยสูตร 15-15-15 อัตรา 10-20 กิโลกรัม/ไร่ ร่วมกับปุ๋ยคอก ประมาณ 2 ตัน/ไร่ นอกจากนั้น จำเป็นต้องให้น้ำอย่างน้อย 1-2 ครั้ง/สัปดาห์ โดยเฉพาะในฤดูแล้ง แต่หากตัดในฤดูฝนอาจปล่อยให้ได้รับน้ำฝนตามธรรมชาติ

ขอบคุณภาพจาก biogang.net

เอกสารอ้างอิง
1) กรมปศุสัตว์ กระทรวงเกษตรและสหกรณ์. 2547. ตารางคุณค่าทางโภชนะของวัตถุดิบอาหาร
สัตว์.