Last Updated on 1 ตุลาคม 2016 by puechkaset
ไม้กวาด จัดเป็นอุปกรณ์ที่ใช้สำหรับทำความสะอาด ซึ่งจำเป็นสำหรับทุกครัวเรือน แม้ปัจจุบัน บางครัวเรือนอาจใช้เครื่องดูดฝุ่นเข้ามาช่วย แต่ไม้กวาดก็ยังจำเป็นต้องใช้เหมือนเดิม เพราะสามารถใช้ได้สะดวกกว่า และราคาถูกกว่า ทั้งนี้ ไม้กวาดมีหลายชนิด และแต่ละชนิดจะใช้งานแตกต่างกัน ซึ่งส่วนใหญ่จะทำจากใยของพืชที่เป็นส่วนของก้านใบ ผล และลำต้น เช่น กาบตาล และทางมะพร้าว หรือ วัชพืชจำพวกหญ้า เช่น หญ้าไม้กวาดหรือตองกง และช่อดอกแขม เป็นต้น
ชนิดของไม้กวาด
1. ไม้กวาดดอกหญ้า
ไม้กวาดดอกหญ้า เป็นไม้กวาดที่ทำจากดอกหญ้า ส่วนด้ามนิยมทำ ด้วยไม้ โดยนิยมทำจากหญ้าตองกง หรือดอกแขม ซึ่งจะตัดส่วนก้านยอดหรือก้านช่อดอก แล้วนำมาตากแห้งเพื่อให้ดอกร่วงออก ก่อนนำมามัดรวมกันเป็นผืนติดกับด้ามไม้ไผ่ ซึ่งปัจจุบัน ถือเป็นชนิดไม้กวาดที่จำเป็น และนิยมใช้มากที่สุด
2. ไม้กวาดทางมะพร้าว
ไม้กวาดทางมะพร้าว เป็นทำจากก้านของใบมะพร้าวที่ใช้มีดเหลาเอาแผ่นใบออก ก่อนนำมาตากให้แห้ง ก่อนนำมามัดรวมกันสำหรับใช้ได้เลยหรือมัดรวมกันเป็นแผ่นติดกับด้ามไม้กวาด ทั้งนี้ ก้านมะร้าวที่เลือกนิยมใช้ที่ความยาวประมาณ 70 เซนติเมตร
3. ไม้กวาดก้านกะพ้อ
ไม้กวาดก้านกะพ้อ คือ ไม้กวาดที่ทำ จากก้านของใบกระพ้อ ซึ่งเป็นพืชตระกูลปาล์ม โดยนำก้านใบของต้นกะพ้อมารีดให้แตกเป็นเส้น แล้วนำเส้นใยของก้านใบไปย้อมกับขมิ้นเพื่อป้องกันมอดหรือแมลง
4. ไม้กวาดใยก้านลาน
ไม้กวาดใยก้านลาน เป็นไม้กวาดที่ได้จากการนำใยก้านลานมามัดรวมกันเป็นกระจุก แล้วนำ ไปมัดยึดติดกันเป็นแผง โดยการนเตรียมใยก้านลาน ทำได้ด้วยการนำ ก้านลานไปแช่น้ำประมาณ 15 วัน หลังจากนั้น นำมาทุบให้แตกเป็นเส้น แล้วใช้หวีชนิดห่างสางเส้นใยออก ก่อนนำไปผึ่งแดด 1-2 วัน แล้วนำเส้นใยมามัดรวมกันเป็นแผ่นก่อนจะประกอบเป็นไม้กวาด
5. ไม้กวาดใยมะพร้าว
ไม้กวาดใยมะพร้าว เป็นไม้กวาดที่ทำได้จากการนำ เส้นใยของเปลือกมะพร้าวในไปแช่น้ำ ประมาณ 15-20 วัน แล้วนำมาทุบให้แตกเป็นเส้น หลังจากนั้นใช้หวีชนิดห่างสางเส้นใยแยกออกจากขุ๋ยมะพร้าวออกจนหมด แล้วนำไปผึ่งแดดให้แห้ง หลังจากนั้นเส้นใยนำมามัดรวมกันเป็นกระจุกเล็กๆ แล้วมัดเข้าด้วยกันให้เป็นไม้กวาดด้วยหวายหรือเชือก และนำ ไปยึดติดกับด้ามไม้
6. ไม้กวาดใยตาล
ไม้กวาดใยตาล คือ ไม้กวาดที่ทำจากกาบตาล ซึ่งอยู่ตรงส่วนโคนของทางตาลติดกับลำต้น โดยตัดกาบตาล แล้วมาตีให้แตกเป็นเส้น นำไปผึ่งแดดให้แห้ง หลังจากนั้น นำใยตาลมามัดรวมกัน เป็นกระจุกเล็กๆ แล้วยึดเข้าด้วยกัน โดยการพันด้วยหวาย และนำไปยึดติดกับด้ามไม้กวาด
7. ไม้กวาดใยป่านศรนารายณ์
ไม้กวาดใยป่านศรนารายณ์ เป็นไม้กวาดที่ได้จากเส้นใยของต้นป่านศรนารายณ์ โดยการนำ ใบของต้น ป่านศรนารายณ์มาขูดเปลือกด้านนอกออก ให้เหลือแต่เส้นภายในสีขาวที่แตกเป็นเส้นละเอียด แล้วนำไปผึ่งแดดให้แห้ง แล้วนำไปมัดเป็นกระจุกเพื่อประกอบเป็นไม้กวาดต่อไป
8. ไม้กวาดพลาสติก
ไม้กวาดพลาสติก ได้จากการนำเส้นพลาสติกมามัดรวมกันเป็นกระจุกเล็กๆ นำไปยึดติดกันเป็นแผงรวมกัน โดยการเย็บด้วยเชือก แล้วมัดติดกับด้าม ส่วนประกอบของไม้กวาด ประกอบด้วย ด้ามไม้กวาด และผืนไม้กวาด ด้ามไม้กวาดอาจทำได้จากไม้ไผ่ พลาสติก หรือแท่งอลูมิเนียม ส่วนผืนไม้กวาดอาจทำจากดอกหญ้า พลาสติก ทางมะพร้าว และวัสดุท้องถิ่นอื่นๆ เช่น ใยตาล ใยมะพร้าว เป็นต้น
ตัวอย่างการทำไม้กวาดดอกหญ้า
อุปกรณ์ที่ใช้
1. เข็มเย็บกระสอบ
2. เชือกฟาง หรือด้านไนล่อน
3. แผ่นประกบ
4. ไม้ไผ่ยาวประมาณ 80 เซนติเมตร
5. ดอกหญ้า
6. ตะปูขนาด 1 นิ้ว จำนวน 2 ตัว
ขั้นตอนการทำไม้กวาดดอกหญ้า
1. คัดเลือกดอกหญ้าที่มีลักษณะก้านช่อใหญ่ และยาว
2. นำก้านดอกหญ้ามาตากแดดให้แห้ง และสลัดดอกให้ร่วง
3. แบ่งดอกหญ้าออกเป็น 1 กำมือ แล้วมัดด้วยเชือกที่โคนก้านให้เป็นวงกลม จำนวน 5-10 มัด ตามความหนาของแผ่นหญ้าที่ต้องการ
4. ร้อยเชือกฟางหรือด้ายไนล่อนเข้ากับเข็มเย็บกระสอบ และแทงเข้าตรงกลางมัดดอกหญ้าที่คนมัด พร้อมถักร้อยติดกันไม่ให้แน่นมาก
5. ตัดโคนก้านดอกหญ้าให้เสมอกัน
6. บีบมัดดอกหญ้าให้แบนลง
7. นำมัดดอกหญ้าร้อยถักเข้ากับแผ่นประกบ หรือ ถัก และมัดก้านดอกหญ้าร้อยเข้ากับปลายด้ามดอกหญ้า
8. สำหรับใช้แผ่นประกบ ให้นำแผ่นประกบตอกเข้ากับด้ามไม้ไผ่ ด้าม หรือตอกตะปูยึดให้แน่น