Last Updated on 21 พฤศจิกายน 2022 by puechkaset
ไม้กวาดทางมะพร้าว คือ ไม้กวาดที่ทำได้จากก้านใบย่อยของทางมะพร้าว โดยตัดก้านใบย่อยตรงโคนก้านออกจากทางมะพร้าว จากนั้น นำใบมะพร้าวมากรีดแยกแผ่นใบทั้งสองข้างออก ก่อนนำไปตากแดดให้แห้ง จากนั้น ตัดโคนก้านให้เสมอกัน ก่อนนำมามัดติดเป็นแผงกับด้ามไม้ไผ่
ไม้กวาดทางมะพร้าว เป็นวัสดุทำความสะอาดที่ประดิษฐ์ได้ภายในครัวเรือน นิยมใช้สำหรับกวาดทำความสะอาดลานบ้าน ลานหญ้า สำหรับกวาดเศษดิน ก้อนดิน หิน ทราย เศษใบไม้หรือ เศษมูลฝอยที่มีขนาดค่อนข้างใหญ่ให้กองรวมกัน ก่อนนำไปกำจัด แต่ไม่สามารถกวาดทำความสะอาดฝุ่นขนาดเล็กได้
ทางมะพร้าวที่ใช้ทำไม้กวาดทางมะพร้าว นิยมใช้พันธุ์พื้นเมือง เพราะใบย่อยมีขนาดใหญ่ และยาว เมื่อนำมากรีดแผ่นใบออกจะได้ก้านใบที่มีขนาดใหญ่ และยาวกว่าก้านใบของมะพร้าวพันธุ์การค้าอื่นๆ
การเลือกใช้ทางมะพร้าว
การทำไม้กวาดทางมะพร้าว จะต้องคำนึงถึงการใช้ประโยชน์เป็นสำคัญ ได้แก่
1. ไม้กวาดทางมะพร้าวสำหรับกวาดบนปูนซีเมนต์ จะต้องใช้ก้านใบมะพร้าวที่มีลักษณะอ่อน โค้งตัวได้ดี ได้จากทางมะพร้าวที่ไม่แก่มาก แผ่นใบ และก้านใบยังมีสีเขียวสด
2. ไม้กวาดทางมะพร้าวสำหรับกวาดบนพื้นดิน จะต้องใช้ก้านใบมะพร้าวที่มีลักษณะแข็ง ได้จากทางมะพร้าวที่แก่เต็มที่แล้ว แผ่นใบมีสีเขียวเข้มหรือสีเหลือง และก้านใบมีสีน้ำตาล มีลักษณะแข็ง
การเลือกใช้ด้ามไม้กวาด
ด้ามไม้กวาดทางมะพร้าว ทำได้จากไม้หลายชนิด ได้แก่ ไม่ไผ่ ไม้ข่อย ไม้กระถิน เป็นต้น แต่ที่นิยมมาก คือ ด้ามไม้กวาดจากไม้ไผ่ตัน เพราะขนาดลำไม้เหมาะแก่การจับ มีน้ำหนักเบา มีความแข็งแรง ทนทาน และตอกตะปูยึดได้ง่าย ทั้งนี้ ไม้ชนิดต่างๆที่ใช้ ควรมีคุณสมบัติ ดังนี้
1. ขนาดลำหรือเส้นผ่าศูนย์กลางพอเหมาะกับมือจับ ประมาณ 2-3.5 เซนติเมตร
2. เป็นไม้เนื้อแข็ง มีความแข็งแรง ไม่ผุหรือหักง่าย
3. มีน้ำหนักเบา
4. เพลา ตรง ไม้บิดงอ
5. ไม่มีเสี้ยน ไม่มีตากิ่งหรือมีน้อย
การเตรียมด้ามไม้ไผ่
1. เลือกตัดด้ามไม้ไผ่ชนิดไม้ไผ่ตัน เป็นลำต้นแก่ สีเขียวเข้มหรือมีปะสีเหลืองหรือสีน้ำตาล ลำต้นต้องเพลา และตรงขนาดลำต้นประมาณ 2-3.5 เซนติเมตร
2. ใช้มีดเหลาวงข้อหรือตากิ่งออก และเหลาไม่ให้มีเสี้ยนติด
3. นำลำไม้ไผ่มาลวกไฟ ส่วนที่บิดงอต้องดัดให้ตรง ไม่ควรลวกไฟนานจนไหม้ดำ จากนั้น นำตากแดด 15-30 วัน เพื่อให้ลำแห้งมากขึ้น
4. นำลำไม้ไผ่ตัดเป็นท่อนด้วยเลื่อย ยาวประมาณ 1-1.5 เมตร หรือตามความยาวด้ามไม้กวาดที่ต้องการ โดยเลือกตัดบริเวณลำไม้ที่มีขนาดเหมาะกับมือจับ ส่วนที่เหลือนำไปใช้ประโยชน์อย่างอื่น
5. ใช้สิ่วเจาะรูทางด้านปลายด้าม ขนาด 0.5 x 1.0 เซนติเมตร และเจาะให้ห่างจากปลายด้ามประมาณ 1.5-2 เซนติเมตร ซึ่งจะได้ด้ามไม้ไผ่ พร้อมมัดหรือตอกติดกับก้านใบมะพร้าว ต่อไป
6. ตัดไม้ไผ่ และเหลาให้เกลี้ยง สำหรับทำเป็นไม้สลักสอดเข้ารูด้ามไม้กวาด ขนาดหนา 0.5 เซนติเมตร กว้าง 1 เซนติเมตร และยาว 5 เซนติเมตร ทั้งนี้ ไม้สลักอาจใช้หรือไม่ใช้ก็ได้
การเตรียมก้านใบมะพร้าว
1. เลือกตัดทางมะพร้าวอ่อนหรือแก่ตามที่ต้องการใช้งาน
2. ตัดใบย่อยออก ให้ตัดบริเวณโคนก้านใบติดกับทางมะพร้าว หรือ นำทางมะพร้าวตากแดดให้แห้ง แล้วค่อยตัดก้านใบออก แต่การตัดขณะสดจะตัดง่ายกว่า
3. นำแผ่นใบมะพร้าวสดมากรีดแผ่นใบทั้งสองข้างออก จากนั้น นำไปตากแดดให้แห้ง 7-10 วัน ส่วนใบมะพร้าวที่แห้งแล้ว นำไปตากแดดเพียง 1-2 วัน ก็ใช้ได้
4. เมื่อก้านใบมะพร้าวแห้ง ให้มัดเก็บไว้ในที่ร่ม รอมัดติดกับด้ามไม้กวาด ต่อไป
วิธีทำไม้กวาดทางมะพร้าว
วัสดุ และอุปกรณ์
1. ก้านใบมะพร้าว ประมาณ 250-300 ก้าน
2. ด้ามไม้ไผ่ ยาว 1-1.5 เมตร
3. มีดหรือกรรไกรเหล็ก
4. ลวด และครีมตัดลวด
5. เชือกไนล่อน และเชือกที่กรีดได้จากแผ่นสายรัดพลาสติก (มีสีต่างๆ)
6. ตะปู ขนาด 1-2 นิ้ว
7. สีน้ำมันกันสนิม
วิธีถักติดก้านมะพร้าว
1. นำก้านใบมะพร้าวมัดรวมกัน ก่อนตัดโคนก้านให้เสมอกัน
2. นำไม้สลักสอดเข้ารูที่ปลายด้าม พร้อมจัดให้อยู่กึ่งกลาง จากนั้น ตอกตะปู และมัดด้วยลวดยึดให้แน่น
3. ตอกตะปูเหนือไม้สลัก 2 จุด คือ จุดแรกเหนือไม้สลัก ประมาณ 12 เซนติเมตร จุดที่ 2 เหนือไม้สลัก 3-4 เซนติเมตร ทั้ง 2 จุด ตอกให้หัวตะปูเหลือโผล่ ประมาณ 1 เซนติเมตร จากนั้น นำเชือกหรือลวดมัดติดกับหัวตะปูให้แน่น
4. นำก้านใบมะพร้าว 250-300 ก้าน วางล้อมปลายด้ามไม้ไผ่ โดยให้โคนก้านสูงกว่าตะปู ประมาณ 2 เซนติเมตร จากนั้น ใช้เชือดหรือลวดที่มัดติดหัวตะปูมัดรอบโคนก้านมะพร้าวให้แน่น
5. แบ่งก้านมะพร้าวบริเวณไม้สลักออกเป็นมัด ประมาณ 4-6 มัด (ไม่รวมตรงกลางด้ามไม้ไผ่) จากนั้นใช้เชือดหรือลวดมัดเรียงติดกับไม้สลักทั้งสองข้างให้แนบชิดกัน
6. ใช้ลวดหรือเชือกที่มีหัวตะปูจุดที่ 2 มัด ก้านมะพร้าวติดกับปลายด้ามให้แน่น หรืออาจแบ่งออกเป็น 3 ส่วน คือ มัดด้านข้าง 2 ส่วน และตรงกลางทับด้าม 1 ส่วน แล้วมัดให้เรียงชิดติดกัน
7. แบ่งก้านมะพร้าวบริเวณถัดจากไม้สลักออกเป็นมัดเล็กๆ จากนั้น ใช้เชือกจากแผ่นรัดพลาสติก รัด และถักให้เรียงชิดติดกัน
8. ใช้มีดหรือกรรไกรเหล็กตัดปลายก้านใบมะพร้าวที่อ่อนออก และตัดให้ปลายเสมอกัน
9. สุดท้ายทาสีน้ำมันกันสนิม (สีดำ) บริเวณมัดก้านใบมะพร้าวให้ทั่ว ก่อนนำไปตากแดด 3-5 วัน ก็พร้อมใช้งาน
ข้อแนะนำการใช้
1. ขณะใช้ ไม่ควรกดด้ามไม้กวาดมาก เพราะจะทำให้ปลายก้านมะพร้าวหักหรืองอโค้งได้
2. หากใช้กวาดบริเวณมีน้ำขัง หลังใช้เสร็จให้นำไม้กวาดวางตากแดด ก่อนเก็บ
3. การวางเก็บไม้กวาด ให้ตั้งด้ามไม้กวาดลง และอิงไว้ข้างกำแพง หรือ นอนวางบนไม้หรือที่รอง ไม่ควรวางไว้บนพื้น โดยเฉพาะพื้นดิน
ขอบคุณภาพจาก KhonKaenlink.com/, nextsteptv.com/, pet.nfe.go.th